آنتو سیان های ِ آنتی اکسیدان

آنتوسیان ها؛ آنتی اکسیدان هائی پرقدرت در میوه ها و سبزیجات
«محصولات گیاهی رنگی بخورید!»

گیاهان دونوع مواد تولید می کنند، مواد" اولیه"که محصولات حاصل از متابولیسم گیاهی مانند کربن هیدرات ها (قندها)،چربی ها وپروتئین ها می باشند و عملکردهای بنیادین وتعیین کننده دررشد گیاهان دارند و مواد"ثانویه"که گیاهان آن ها را بیشتر"برای حفاظت از خود" تولید می کنند. مهمترین این مواد"ثانویه"گروه های موادرنگ زا هستند. یک گروه بزرگ از این رنگزا ها کارتینوئیدها - عمدتاً به رنگ های زرد، نارنجی و قرمز- بوده وگروه دیگر آنتوسیان ها می باشند که موضوع اصلی این پستِ وبلاگ است.
آنتوسیان ها Anthocyanes ترکیباتی هستند از گروه مواد "ثانویه" گیاهان که به "بیو فلاونید ها" نیز مشهورند. فلاون ها Flavones خود مشتقاتی از فنل ها می باشند. واژه Flavon ازکلمه لاتین flavus آمده و به معنی "زرد" می باشد. بسیاری از گل ها، شاخه ها و ریشه های گیاهان حاوی این ماده رنگزا بوده و یکی از مهمترین های متعلق به این گروه Quercetine است که در گل بنفشه، گل رز، و... وجود دارد.
در اینجا لازم است ابتدا به ریشه این واژه یعنی Anthocyane اشاره شود که از زبان یونانی قدیم برگرفته شده است و
متشکل از دو کلمه anthos، به معنی "گلبرگ" و cyanos به معنی "آبی تیره" (رنگ) تشکیل شده است. آنتوسیان ها مواد رنگزای گیاهی محلول در آب با ساختار گلوکوزیدی هستند که معمولاً به رنگ های آبی، ویولت، قرمز،آبی-سیاه بوده در برخی از سبزیجات و میوه ها وجوددارند. با تحقیقات انجام شده تاکنون آشکار گردیده است که آنتوسیان ها به عنوان رنگزاهائی گیاهی و محلول در آب آنتی اکسیدان هائی قوی بوده و نه فقط "حافظ" گیاهانِ تولیدکننده آنها هستند، بلکه آثاربی قید و شرط و به اثبات رسیده ای نیز در سلامتی انسان دارند. از جمله این آثار به جلوگیری از پیری زودرس و تغییرات (ژنتیکی) سلول ها اشاره کرد. به همین دلیل توصیه های کارشناسان بر استفاده هر چه بیشتر از سبزیجات و میوه های رنگی - حاوی آنتو سیان ها- در رژیم غذائی روزانه می باشد.
آنتوسیان ها و آنتوسیانیدین ها و تفاوت های آن ها
ساختارپایه درآنتوسیان ها، همانگونه که عنوان شد، فلاوُنیدها (گروه پلی فنل ها) بوده و در اکثر موارد، نمکی‌ کلریدی می باشند. از تعداد حدود 400 نوع آنتوسیانین که تا کنون شمارش شده اند، تفاوت اصلی در تعداد گروه های هیدروکسیل متصل به آن ها، تعداد ملکول های قند و در برخی از آن ها نیز گروه هائی از اسیدهای آلیفاتیک وآروماتیک می باشند. آنچه که به تفاوت (عمده) بین گروه آنتوسیان ها با آنتوسیانیدین ها مربوط می شود،دراین ویژگی است که آنتوسیان ها (در کل) حاوی ملکول هائی از قند بوده و ساختاری "گلوکوزیدی " دارند، به عبارت دیگرآنتوسیان ها آنتو سیانیدین هائی هستند که در اثر گلوکوزیدی شدن با گلوکوز، گالاکتوز و مشابه ایجاد می گردند. قندهای متصل شده می توانند از انواع مونو، دی و تری باشند، در صورتیکه آنتوسیانیدین ها فاقد ملکول های گلوکوز (ومشابه) بوده و به آگلیکُن (Aglycones) نیز مشهورند. این تفاوت ها در تصویر مربوطه نشان داده شده اند. آنتوسیانیدین ها را می توان بطور خلاصه به عنوان اجزاء تعیین کننده رنگزا در گروه آنتوسیان ها در نظر گرفت.

جذب ماکزیمم درآنتوسیان ها
جذب ماکزیمم آنتوسیان ها در منطقه یو وی(270 - 290 nm) و جذب ماکزیمم آن ها در منطقه قابل رویت (برای انسان) (465 – 560 nm) است. توضیحاً اینکه ویژگی های جذب به عواملی مانند ساختار ملکول ها و پی اچ (PH) محیط نیز بستگی دارد. به عنوان مثال می توان به کلم قرمز اشاره کرد که اگرچه می بایست نام این کلم با توجه به ماده رنگزای درون آن یعنی سیانیدین" کلم آبی" باشد، ولی با توجه به PH محیط آن، از آبی تا قرمز است.
آزمایش
شربت کَلَم «قرمز»در محیط اسیدی قرمز رنگ و درمحیط بازی به رنگ آبی است. با افزودن مقداری سدیم کربنات به شربت قرمز رنگِ کلم قرمز، سیانیدین محلول در آن آبی رنگ می شود، حال به این محلول آبی رنگ برای اسیدی شدن مجدداً مقداری سرکه اضافه کنید و مشاهده نمائید که دویاره به رنگ قرمز برمی گردد.
سیانیدین-3-گلوکوزید؛ مهمترین نماینده گروه آنتوسیان ها
مهمترین نماینده گروه آنتوسیان ها، سیانیدین-3-گلوکوزید {Cyanidin-3-Glucosid (C3G) } است. همان ماده رنگزائی که در گل (مزارع) گندم – با نام علمی Centaurea cyanus -وجود دارد. ماده رنگزای سیانیدین را برای اولین بار در سال 1913 شیمی دان آلمانی و برنده جایزه نوبل Richard Willstaetter موفق گردید از گلبرگ های گل (مزارع) گندم، استخراج کند، دوسال پس از آن نامبرده همان ماده را از یک رز قرمز استخراج کرد و این بسی مایع تعجب او گردید!
قرمز در گل رز و آبی در گل گندم به رغم همخوانی شیمیائی
گل رز و گل گندم به رغم تفاوت فاحش در فام، هر دو دارای یک نوع ماده رنگزا هستند. این موضوع برای مدتهایک راز بود و بیش ازحدود 90 سال فکر محققین را به خود مشغول کرده بود که چگونه است که آبی- بنفشِ براق در گل گندم و قرمز درخشان در گل رز، هر دو یک ماده رنگ دهنده هستند ؟
بعد ها گروهی از محققان ژاپنی - گروه همکاران Massaki Shiono از فوکودا Fokuda - این راز را تا حدود زیادی از پرده برون افکندند! آن ها به این نتیجه رسیده اند که عوامل متعددی این تفاوت در فام - با وجود ساختار شیمیائی(مرکزی) یکنواخت- را باعث گردیده اند. همچنین مشخص گردید که برخی از این آنتوسیان ها، کاتیون های فلزی سه ظرفیتی مانند آهن و آلومینیم را درون خود جای داده و در نتیجه (عمدتاً) به درخشان تر شدن فام ها انجامیده است، همچنین گروه های شیمیائی "اضافی" (فونکسیونل) ومتفاوت دیگری به ملکول اصلی متصل می باشند، گروه های کروموفوری که طیف جذبی را به سوی فروسرخ (مادون قرمز) یا فرا بنفش سوق داده و از این طریق فام های نسبتاً متنوع (جدیدی)را به وجود آورده اند. و بالاخره اینکه PH درون گلبرگ ها نیز کمک به تنوع فام نموده است. جزئیات بیشتراین موارد، موضوع را به درازا می کشد و لذا از طرح آن در این پست خودداری می شود.
جایزه نوبل شیمی برای کاشف آنتوسیان ها
کارهای تحقیقاتی عمیق و متمرکز توسط ریچارد ویل شتِتر (Richard Willstaetter) در سال 1915 در زمینه مواد رنگزای گیاهی بخصوص آنتو سیان ها و آنتوسیانیدین ها به سرانجام رسید و نامبرده برای آن موفق به دریافت جایزه نوبل در شیمی در سال 1917 گردید.
انواع و (میزان) فراوانی آنتوسیانیدین
از تعداد 17 نوع آنتو سیانیدین های مهم، تعداد 6 نوع بطور عمده که در طبیعت یافت می شوند می باشند.مهمترین این ها سیانیدین است با حدود 50%؛ سپس دلفینیدین با 12%؛ پلارگونیدین نیز با 12%؛ پنوایدین 12%؛ پِتونیدین 7% و مالویدین با 7%

از میان این آنتو سیانیدین ها، سیانیدین، پلارگونیدین و دلفینیدین در 80% برگ های رنگی، 60% گل ها و 50% کلیه میوه ها یافت می شوند.
نوع و میزان آنتوسیانیدین ها در میوه ها وسبزیجات

آنتوسیان ها در مواد خوراکی گیاهی

آنتوسیان ها در دنیای گیاهان از جمله در مواد غذائی گیاهی از بطور نسبی متوسط تا به وفور وجود دارند، بخصوص در میوه های قرمز و آبی رنگ مانند بلو بری یا " سیاه گیله کبود" (از ویکی پدیا فارسی)، انواع تمشک ها، انگور قرمز، سیب، هلو، گیلاس، آلبالو و همچنین در بسیاری از سبزیجات برگی و صیفی جات مانند لوبیا، کلم و نوع قرمزآن، بادمجان، پیاز قرمز، تربچه و... مصرف آبِ میوه جات و شراب قرمز نیز امکانی دیگر برای استفاده از آنتو سیان ها می باشند. همچنین استفاده از آنتوسیان ها به عنوان یک رنگزای طبیعی در افزودنی مجاز برای مواد غذائی فراوری شده (ذیلِ شماره E163) در اتحادیه اروپا مجاز می باشد. میزان (وجود) آنتوسیان ها در مواد غذائی (گیاهی) براساس پارامترهای متعددی از جمله فاکتورهای ژنتیکی، درجه "رسیدگی یا نارسی " میوه جات، زمان و شرایط انبارداری، نوع و میزان کودهای مصرف شده، نوع خاکِ کشت، شرایط جوی و بالاخره روش های آنالیز، تست واندازه گیری، مشخص می گردد.

میزان مصرف روزانه آنتوسیان ها
میزان جذب (مصرف) روزانه برای هر فرد به چگونگی عادت های مصرف خوراکی ها و نوشیدنی ها وهمچنین شرایط فصلی و
محلی میوه ها و سبزیجات، بستگی دارد. در گزارشی نسبتاً قدیمی از سال 1976 توسط (Kuhnau) به میزان مصرف حدود 180 تا 215 میلی گرم آنتوسیان در روز اشاره شده است. در گزارش دیگری از گروه پژوهشگران در(,Wu et al. J Agric Food Chem, 2006) از مصرف روزانه متوسط یک فرد آمریکائی به میزان 12.5 میلی گرم، صحبت به میان آمده است. در آلمان این میزان در رنج 0تا 76 میلی گرم و بطور متوسط 2.7 میلی گرم در روز، برآورد شده است.
آنتی اکسیدان ها
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که به خنثی کردن رادیکال های آزاد - و در نتیجه آثار مضر آن ها- مانند استرس اکسیداتیو (oxidative stress) کمک می کنند. استرس اکسیداتیو (خود) زمانی رخ می دهد که رادیکال های آزاد وآسیب رساننده به سلول های سالم، در بدن ایجاد و انباشته می شوند. رادیکال های آزاد (توضیح داده می شود)که عموماً عاملی برای شروع و بروز برخی از بیماری ها می باشند، ترکیباتی هستند فعال از جمله ترکیبات حاوی اکسیژن مانند پراکسید رادیکال؛ هیدروکسیل رادیکال و... و در کل تحت عنوان ROS (reactive oxygen species) نام گذاری می شوند.
استرس اکسیداتیو یا "فشار اکسیداتیو" می تواند به اکسیداسیون و رسوب لیپوپروتئین یا همان کلسترین (یا کلسترول)و به ویژه نوع کم تراکمِ آن یعنی LDL(Low Density Lipoprotein) که به "کلسترول بد" مشهوراست، بخصوص در دیواره رگ ها رسوب کند؛ پروسه ای که عاملی تعیین کننده در بروز برخی از بیماری های قلب و عروق مانند آرتریواسکلروز (Arteriosklerose) می باشد. استرس اکسیداتیو می تواند همچنین انواع سرطان ها را" راه اندازی" کرده و یا به تسریعِ پیشرفت آن ها بیانجامد. حداقل تخریبی که استرس اکسیداتیو (به عنوان عامل) درشناسنامه اش ثبت شده، این است که پروسه "پیر شدن " سلولی (aging) را به میزان قابل ملاحظه ای،"جلو می اندازد "
گروه های ترکیبات آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان ها بر اساس " مبدأ "در کل دو گروه را شامل می شوند. گروه اول در ارگانیسم ایجاد می گردند، مانند برخی از آنزیم ها، هورمون ها، مواد و ترکیبات حاصل از متابولیسم. گروه دوم آندسته هستند که از طریق مواد غذائی به بدن وارد می شوند؛ مانند ویتامین های سی، ای، سلنیوم، مواد گیاهی " ثانویه" (در بالا اشاره شد) از جمله در سبزیجات، میوه ها، مغز ها (آجیل وخشکبار)!
رادیکال های آزاد
رادیکال های آزاد، اتم ها، گروه های اتمی وترکیباتی هستند بسیار رِاکتیو و ناپایدار، با حداقل یک الکترون (جفت نشده) درآخرین اوربیتال خارجی. عمده ترین این نوع ترکیبات دردو گروه بسیار مهم ِحامل رادیکال های آزاد، عمدتاً از نوع ترکیبات اکسیژن ROS (reactive oxygen species) و در رده بعدی، ترکیبات ازت یا نیتروژن حاوی رادیکال های آزاد از نوع RNS (reactive nitrogen species) قراردارند. این ترکیبات ترجیحاً با ملکول های بزرگ آلی در سلول های بدن ترکیب می شوند واز این طریق انجام وظایف سلول ها را مختل می کنند. ویژگی ساختاری مهم رادیکال های آزاد در این است که (یا) یک الکترون " اضافی" دارند و یا اینکه یک الکترون " کم " دارند. این رادیکال ها با انرژی بالا و ویژگی تهاجمی که دارند، در " تلاش" هستند که الکترون اضافی خود را به ملکول دیگری که در نزدیکی آن ها است منتقل کرده و یا یک الکترون از همان ملکول ها " کش رفته" یا شکار کنند تا ازاین طریق به یک موقعیت " پایدار" دسترسی پیدا کنند. سوژه های جذاب و قابل دسترسی آسان برای تهاجم رادیکال های آزاد،(معمولاً) ملکول های آلی بزرگ مانند اسید های چرب غیر اشباع (در کل) و در ساختار پروتئین ها، آنزیم ها، ممبران یا پوسته سلولی و ترکیبات حامل عوامل ژنتیکی، می باشند. اسید های چرب غیر اشباع در این شرایط یا یک الکترون به رادیکال آزاد واگذار می کنند ویا اینکه آلکترون " اضافی" رادیکال آزاد را پذیرا شده و با این کار رادیکال آزاد " اولیه " را به آرامش می رسانند. اکنون ولی این اسید های چرب، با داشتن یک الکترون اضافی " آرامش " خود را از دست داده و مهم تر اینکه، به عنوان جزء مهمی از پوسته سلولی (یا ممبران) عملکِرد خود به عنوان محافظ برای سلول " مادر" را نیز از دست می دهند. در ادامه ماجرا، این اسید چرب با یک الکترون اضافی برای رسیدن به "آرامش" سعی در جذب یک الکترون " از ملکولی دیگر" می کند و در نتیجه کل پروسه بصورت یک واکنش زنجیره ای ادامه می یابد. نتیجه نهائی وجود این واکنش های زنجیره ای بخصوص در شرایطی که مقابله آنتی اکسیداتیوی با آن نا توان باشد، بروز پدیده ایست که به "اِسترس اکسیداتیو" (oxidative stress) معروف است
مهم: در اینجا یک آنتی اکسیدانِ پرقدرت، در صورت وجود، به کمک می آید و واکنش زنجیره ای را قطع می کند!
برخی از ویتامین ها، فلاوُنیدها و آنتوسیان ها، سولفید ها، هورمون ها مانند ملاتونین و برخی از آنزیم ها قادرند واکنش زنجیره ای مذکور را از طریق جذب الکترون های آزادِ "نا محبوب"، متوقف کرده و از تخریب بیشتر سلول ها جلوگیری نماید. آنتی اکسیدان های "مشارکت کننده" در این پروسه، خود به نوعی تغییر یافته و عملاً از بین می روند. قابل ذکر اینکه آنتی اکسیدان ها ازجمله ویتامین ها ی آنتی اکسیداتیو (بعضاً) به " شکارچیان رادیکال های آزاد " نیز معروفند. ویتامین C، E، بتا کاروتین و برخی از عناصر در مواد معدنی مانند (selenium, zink) در این دسته ترکیبات قرار دارند.
آنتی اکسیدان ها در مقابله با رادیکال های آزاد
معمولاً یک تعادل یا بالانس بین آنتی اکسیدان ها و عوامل اصلی انتقال دهنده رادیکال های آزاد مانند انواع ترکیبات اکسیژن های واکنش پذیر یا ROS وجود دارد. جهت برهم زدن این تعادل یا بالانس، مسابقه یا نبردی بین دوگروه که در مقابل یکدیگر قرار دارند در جریان است؛ گروه اول شامل ترکیبات حامل رادیکال های آزاد، (عمدتاً)از نوع ترکیبات رِاکتیو اکسیژن ROS (reactive oxygen species)و گروه دوم شامل آنتی اکسیدان ها ی طبیعی و سنتزی می باشند. حال هرگاه وضعیت بالانس بین این دوگروه به نفع گروه اول تغییر کند، یعنی تهاجم به وسیله تعداد زیادی رادیکال های آزاد صورت گیرد، دراین صورت این اجزاء به عنوان برنده مسابقه، آثار مخرب خود را بجا می گذارند. این آثار عبارتند از ضایعات ملکولی، (پروتئین ها، لیپید ها، دی اِن ای و تغییرات در انتقال پیام به وسیله سنسور های پیام رسان)که حداقل نتیجه آن پیر شدگی (aging)؛ و در مواردی، بیماری و مرگ سلولی است. با این توصیف لازم است که از تغییر این " بالانس" به نفع گروه یک، جلوگیری شود، آن هم به وسیله گروه آنتی اکسیدان ها!

ویتامین C، یک آنتی اکسیدان
آزمایش:
یک سیب را از وسط دونیم کرده؛ یکی از این نیمه ها را با یک بُرش لیمو ترش آغشته و نیمه دیگر را بدون آغشته کردن در هوای آزاد قرار می دهیم. بعد ازچند دقیقه مشاهده می کنیم که نیمه آغشته شده به لیمو ترش (حاوی ویتامین C ) بدون تغییر رنگ باقی مانده (اکسید نشده) و نیمه آغشته نشده به لیمو ترش، اکسید و کاملاً قهوه ای رنگ شده است.
اثرات آنتی اکسیدانیِ آنتوسیان ها
آنتوسیان ها قادرند با استرس اکسیداتیو (oxidative stress) مقابله کرده و از ضایعات احتمالی به پروتئین ها، چربی ها و دی اِن ای جلوگیری نموده ویا آن را کاهش دهند. مقالات بسیاری در خصوص مکانیزم های این موضوع تا کنون منتشرشده است که در مجموع و بصورت بسیار خلاصه شده می توان به شرح زیر عنوان نمود.
چگونگی جذب رادیکال های آزاد به وسیله آنتوسیان ها
آنتو سیان ها - از گروه بزرگ فلاوُنیدها- قادرند الکترون ها و یا اتم های هیدروژن از گروه های هیدروکسیل فنولیِ خود را به رادیکال های (آزاد) منتقل کرده و از این طریق از واکنش های زنجیره ای جلو گیری نمایند.

فلاونید ( OH)+ ( R – رادیکال) > فلاونید (O - رادیکال) + RH

R• یک رادیکال آزاد است و (O•) نیز؛ با این تفاوت که بسیار کمتر از R•" تها جمی" بوده بصورت بخشی از یک پراکسو نتیرید، سوپر اکسید رادیکال و یا زینگولت اکسیژن با واکنش گرائی نسبتاً محدود(تر)، به وسیله R• "شکار" می گردد.
(با از میان برداشته شدن R• -رادیکال، واکنش های زنجیره ای نیز متوقف می گردند)
جزئیات بیشتری از این موضوع در این جا نمی گنجد.
لیستی از اثرات مثبت آنتوسیان ها
پژوهش های متنوع و متعددی تا کنون در خصوص وجود آنتوسیان ها و چگونگی مقابله آن ها با رادیکال های آزاد در ارگانیسم زنده صورت گرفته است. گزارش هائی از این تحقیقات که بخصوص در سال های اخیررسانه ای شده اند، به موضوعاتی اشاره دارد که مهم ترین آن ها به شرح زیر هستند.
* بهبود قدرت بینائی:
اولین گزارش های منتشر شده در خصوص آثار مثبت آنتو سیان ها روی قدرت بینائی به جنگ جهانی دوم مربوط می شود.در این گزارشات آمده است که به خلبانان نیروی هوائی انگلستان (RAF) Royal Air Force مربای بلو بری در جیره غذائی داده می شد تا دید آن ها در شب را بهبود بخشد! گزارشات دیگری مبنی بر آثار مثبت آنتوسیان ها در تقویت شبکیه چشم و جلوگیری از بروز "آب مروارید" نیز وجود دارند.
سایر جنبه های مثبت وجود آنتوسیان ها در رژیم های غذائی را می توان به شرح زیر عنوان نمود:
* آثار آنتی اکسیداتیوی
* اثرات ضد سرطانی
* آثارضد میکروبی و آنتی ویروسی
* آثار ضد التهابی
* آثار محافظتی در مقابل بیماری های قلبی و عروقی
*اثرات آرام بخشی اعصاب و روان
* آثار ضد دیابتی
* آثار مثبت در مقابله با افزایش وزن
برخی از منابع:
Modulation oxidativen Stresses in vivo und in vitro,Theresa Irina Arnaudov
Medizinische Fakultät der Julius-Maximilians-Universität W-rzburg , Dezember 2017
رساله دکترا؛ تِرِزا ایرینا آرنادوف؛ دانشکده پزشکی؛ دانشگاه وُرتزبورگ(آلمان)؛ دسامبر 2017
https://www.zentrum-der-gesundheit.de/autoren (Aktualisiert: 13 Juli 2021)
http://www.farbimpulse.de/Wie-aus-dem-Rot-einer-Rose-das-Blau...
farbimpulse.de © Brillux GmbH & Co.KG 2006, in Zusammenarbeit mit wissenschaft.de
https://www.heilungsberichte.de/lebensmittel-meisten-antioxidantien/
Gesundheitswissen , www.fid-gesundheitswissen.de
https://www.heilungsberichte.de/lebensmittel-meisten-antioxidantien/
Doc Medicus Vitalstofflexikon , Anthocyan-Gehalt ausgewählter Lebensmittel
http://www.vitalstoff-lexikon.de/Sekundaere-Pflanzenstoffe/-Anthocyane
https://www.verbraucherzentrale.de/wissen/lebensmittel
https://www.lebensmittelwissen.de/lexikon/a/anthocyane.php
https://www.heilungsberichte.de/lebensmittel-meisten-antioxidantien/
Wu, X., et al., Concentrations of anthocyanins in common foods in the
United States and estimation of normal consumption. J Agric Food
Chem, 2006. 54(11): p. 4069-75.
Kuhnau, J., The flavonoids. A class of semi-essential food components:
their role in human nutrition. World Rev Nutr Diet, 1976. 24: p. 117-91.

رنگ های فیگورهای ارتش تراکوتا(چین)وپیگمنت های‌آن
   (Daniela Bathelt , M-nchen, den 21.04.2005)

آنچه‌که‌هم‌اکنون‌مطالعه‌می‌کنید، چکیده ای است ازیک پایان نامه 194 صفحه ای (دکتری)دررشته شیمی وداروسازی ازدانشگاه مونیخ (آلمان)باعنوان " رنگ دردوران باستان، تهیه وتکمیل روش های شیمیائی برای شناسائی رنگ ها ی (فیگورهای)ارتش تراکوتا متعلق به اولین پادشاه چینی Qin Shihuangdi "

تصویر

زیبائی های خیره کننده درتنوغ رنگ ها دردوران باستان رامی توان درفیگورهای  ارتش تراکوتا مشاهده کرد، ارتشی متعلق به اولین  پادشاه چین Qin Shihuangdi .تعدادی از این فیگورهاکه دراندازه "واقعی" از جنگجویان  ارتش مذکور بوده است، برای اولین باردرسال 1974  درحفاری هائی درمنطقه ای نزدیک به شهر  Lintong دراستان Shaanxi کشف شد. از فیگورها ی این جنگجویان  برخی فراگمنت های رنگی استخراج گردید که دربدوامرشناسائی دقیق ساختاررنگ ها درآن عملاً غیرممکن می نمود. بایندر(آستری)این رنگ آمیزی ها " Qi-Lack " است،  یک نوع لاک یابایندر متداول درآنروزها در شرق آسیا. این بایندردرژاپن‌به"اوروشی"(Urushi)معروف است. روی این آستری یک رنگ آمیزی بسیار دقیق، هنری،کاربروزمان برانجام گرفته است. ساختار ومحتوای محصولی که رنگ آمیزی ها باآن صورت گرفته، مخلوطی از بایندرهای آلی است که درآن پیگمنت های غیرآلی "دیسپرس" شده است.
بابررسی‌‌های ‌دقیق‌تررنگ‌های‌فیگورهاونگاتیوهای‌آن‌ها‌درخاک،اطلاعات‌جالبی‌ازنحوه‌زندگی"سربازی"درآن‌دوران بدست‌آمده‌است،همچنین‌می توان ازچگونگی وتنوع رنگ ها درارتش تراکوتارا به روحیه "زنده" درسربازان ودرجنگجویان‌(واقعی)ارتش پادشاه نامبرده پی برد. شواهد بدست آمده حاکی ازآن است که آستری ساخته شده از Qi-Lack یکی از معضلات اصلی درماندگاری رنگ ها ی فیگورها بوده است، اگرچه که این بایندر درصورت نگهداری یا"انبارداری "مناسب، از مقاومت ها وثبات بسیارخوبی برخورداراست، بطوریکه امروزه نیزبرای ماندگارسازی اشیاء ودست ساخته های ارزشمند، ازآن استفاده می شود. بااین حال ولی(بیشتر)به دلیل وجود فیگورهای ساخته شده از گل(پخته)و نگهداری‌آن‌ها درزمین های مرطوب، آسیب های جدی به آن ها واردشده است.
درحال‌حاضرنیزوضعیت بگونه ای است که با کاهش رطوبت ‌هوا، آستری به نوعی خشک و"جمع"شده و ازسطح جدامی شود. بااین دگرگونی، رنگ ها- یا بهتراست بگوئیم -پیگمنت های موجوددربایندر نیز " ازدست رفته " ویا حداقل (عملاً)غیرقابل شناسائی شده ومی شوند.
مکان آثاربجا مانده ازارتش تراکوتا بخشی از " آرامگاه " عظیم پادشاه Qin Shihuangdi. است که گویا درسیزده سالگی تاجگذاری کرده ودر 15سال جنگ های پیاپی، ابعاد جغرافیائی چین آنروز(وامروزرانیز)  مشخص کرده است. به اوهمچنین طراحی خط چینی، عملی ساختن واحدهای اندازه گیری یکسان درتمام سرزمین چین  وبالاخره ساخت دیوارعظیم چین نیز، نسبت داده می شود. اوهمچنین ساخت آرامگاهی عظیم برای خودرا برنامه ریزی واجرا نموده است. این آرامگاه درحوالی پایتخت آنروز چین Xianyang درحومه Chang ومنطقه (امروز)Xi´an قراردارد وساخت آن‌به ‌سال های  210تا270 قبل ‌از میلاد برمی گردد.درساخت این آرامگاه که در مساحتی ‌به بزرگی 56کیلومترمربع بناگردیده است، - بنابرروایات‌موجود- 700000(هفتصدهزار)کارگر"کاراجباری" شرکت داشته اند.
حفاری های انجام شده درزمینی به وسعت 20کیلومترمربع حاکی ازوجود نزدیک به یکصد انبار بامتعلقات است  که  به عنوان بزرگترین کشفیات باستان شناسی تاکنون، ازمعروفیت برخوردارگردیده است. زیرکنبد اصلی آرامگاه ودرحفره های اطراف آن اشیائی ازجمله پرنده هائی درابعاد واقعی، ارابه ها، سپرها و.کشف شده اند که همه ازجنس برُنز بوده وباسیم های ازهمین جنس به یکدیگرمتصل شده‌اند. ارتش تراکوتاباهزاران‌جنگجو، (به احتمال قوی)ازنوعی مواداولیه یکسان وپخته شده‌درکوره هائی باحرارت بالا، ازنوع  اصطلاحاً "حرارت احیاء"ساخته شده است.بررسی های دقیق تر نشان می دهد که هم مواداولیه وهم پروسه ساخت،کاملاً برنامه ریزی شده ویکنواخت بوده است  
توضیح الزامی:
ادامه این مطلب اگرچه- حداقل برای نگارنده - بسیارجذاب وخواندنی است، ولی یقیناً درچارچوب اصلی این مبحث، یعنی رنگ ها وپیگمنت های ارتش تراکوتا نمی گنجد ولذا اجباراً ازذکرجزئیات بیشترآن (دراینجا)صرفنظر می گردد،
شایدروزی وبه مناسبتی دیگر!
پیگمنت های ارتش تراکوتا
فیگورهای جنگحویان،اکثراً دررنگ های درخشان ازجمله قرمز، آبی، سبز، سفیدومشکی وبرخی هم به رنگ های زرد وبنفش ومخلوط رنگ های ذکرشده می باشد. انواع پیگمنت وموادپرکننده  درون رنگ ها که با  روش های گوناگون تجزیه (آنالیز)و بطورنسبتاً دقیق مشخص شده است را می توان درجدول زیر مشاهده کرد.

 جدول

پیگمنت ها(وموادپرکننده)مصرف‌شده‌دررنگ آمیزی‌ها،عمدتاً پیگمنت های غیرآلی بامنشأطبیعی و مهم ترین‌ آن ها آزوریت، مالاشیت وسینوبریت است. هم چنین ازپیگمنت ها وموادرنگ دهنده  سنتزی نیز دراین رنگ آمیزی ها استفاده شده است. ازجمله این سنتزی ها آبی چینی وبنفش چینی است که با مخلوط کردن آن هاباسایررنگ ها  برگستردگی طیف رنگ های فیگور ها افزوده شده است. قابل اشاره اینکه سنتزی های ذکرشده برای اولین بار باکشف ساختارهای رنگ های استفاده شده درارتش تراکوتا مستند گردیده است. دوپیگمنت مذکور که هردوساختاری سیلیکاتی دارد، شباهتهای زیادی به پیگمنت های مصرف شده درمصرباستان دارد، بااین تفاوت که درانواع مصری آن کاتیون اصلی کلسیم ودرانواع چینی باریم است. این تفاوت به احتمال زیاد ناشی از وجودباریم به عنوان کاتیون در سنگ های (معدنی)در چین وکلسیم درمعدنی های مشابه درمصر است. بااین حال ولی لازم به اشاره است که (تاکنون)مدرکی‌دال بر انتقال "فرمولاسیون وتکنولوژی" ساخت پیگمنت های مذکور ازمصر به چین (درادوار گذشته)یافت نشده است.
منبع اصلی:

Farbigkeit in der Antike – Entwicklung chemischer Methoden zur Erhaltung der Farbfassung der Terrakottaarmee des ersten chinesischen Kaisers Qin Shihuangdi.
(Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Fakultät f-r Chemie und Pharmazie der Ludwig – Maximilians – Universität M-nchen)

گوفون (Gofun Shirayuki)، پیگمنت سفیدی ازپوسته صدف

تصویر

ابتدا یک توضیح:
ماده یا "پیگمنت" گوفون دربرخی ازمنابع با عنوان Shell White یا Eierschalenweiß (سفیدپوست تخم مرغ)معرفی شده است.فرمول ساخت این پیگمنت- ازپوست تخم مرغ-،به گفته یکی ازآن منابع، در یک متن ایتالیائی از سال 1584 وجوددارد.آنچه که ولی دراینجا مطالعه خواهیدکرد،درخصوص یک پیگمنت سفید ساخته شده درژاپن است بنام Gofun Shirayuki.که ماده اولیه آن پوسته صدف است.
گوفون باساختارکلسیم کربنات(CaCO3)، درژاپن با نام  Gofun Shirayuki (حدودآً به معنی سفیدسرب از پوسته صدف)مشهوراست.تاسال 1600میلادی درژاپن نیزمانند سایرنقاط جهان پیگمنت سفیدسرب (کربنات بازیک سرب)تنها پیگمنت سفید کارا بود.این پیگمنت (سفید سرب)درسال های دور بیشترازاینکه مصارف آن در نقاشی یارنگ آمیز اشیاء باشد، مصارف آرایشی داشته است.درژاپن نیزوضعیت به همین منوال بود،تااینکه کمی بیش از400سال پیش پادشاه وقت ژاپن باآگاهی یافتن اززیانباربودن سرب به عنوان یک ماده سمی،مصرف سفیدسرب را ممنوع کرد و ژاپنی ها ازآن سال به بعد ازروی جبر پیگمنت سفید دیگری - ازبقایای پوسته صدف ها- تهیه واستفاده کردند،دررنگ های آرایشی،درتئاتر وبرای رنگ آمیزی عروسک های چوبی. سفیدصدف ظرفیت پوشش("قدرت پوشانندگی")کمی دارد،ازاین رو   رنگ آمیزی عروسک های چوبی بعضاً تایکصد لایه صورت می گرفت تا سفیدی و"جلای خاص" دلخواه، مشابه چینی (Porcelain)حاصل می گردید.
مراحل کاردرتولید این پیگمنت نیز به این ترتیب بود که انبوهی ازپوسته صدف جمع آوری شده درمکان های روباز بزرگی در درخلیج کیوتو انباشته می شد. موادآلی درون پوسته  صدف ها باگذشت 5تا 10سال ودرمواردی تا20سال درشرایط جوی ساحلی (بابوی نامطبوع)تحزیه شده والباقی – عمدتاً کلسیم کربنات – به صورت پولک های ریز مراحل بعدی ساخت پیگمنت راطی می کرد،ازجمله شستشوهای متعدد، آسیاب وسپس تفکیک براساس دانه بندی.
درآن سال ها تولید سفیدصدف ازاهمیت اقتصادی بالائی درژاپن برخورداربود.امروزه ولی فقط یک کارگاه به تولیداین پیگمنت اشتغال دارد، صاحب این کارگاه  Haruo Nakagawa درحومه کیوتو معتقداست که " درگذشته پوسته صدف های جمع آوری شده ازدریا با قطارهای باری به کارخانه حمل می شد ودرسال 1954 رکوردی نزدیک به 800تن داشت وصدهاکارگر صدف را درانواع سفید ورگه دارازیکدیگرجدامی کردند " وی همچنین عنوان کردکه "درسال 1910 پدربزرگش این کارخانه راکه درآنروز 300سال قدمت داشت خریده بود"اوامروزه بامدرنیزه کردن ماشین آلات کارخانه به ساخت انواع پیگمنت ها ازمواد معدنی اشتغال دارد ویکی ازاین پیگمنت ها سفیدصدف است که تولیدسالیانه آن حدود هشت تن است، عمدتاً برای استفاده درصنایع غذائی. Haruo Nakagawa ادامه می دهد که"برای تولید بیش ازاین مقدار،نه مشتری وجوددارد ونه ماده اولیه یعنی صدف،احتمالاً بخاطرآلوده شدن دریاها ودرکل محیط زیست"
منبع:
خلاصه ای ازگزارش هلگه بندل (Helge Bendl)، mare No. 91, April/Mai 2012
یک توضیح لازم:
درجستجو های اینترنتی برای پیگمنت سفید صدف  - Gofun Shirayuki- به مطالبی (نه چندان پرشمار)برخورد کردم.یکی ازاین مطالب گزارشی نسبتاً مفصلی بود ازیک ژورنالیست "علمی نویس"آلمانی بنام هلگه بندل (Helge Bendl)از انبار،کولکسیون،کارگاه (وفروشگاه)یک پیگمنت ساز (منحصربه فرد)آلمانی بنام گِورگ کرمر. (Kremer Pigmente GmbH & Co- KG).
گزارش فوق به قدری جامع وجذاب بود که برآن شدم بخش هائی ازآن را (اصطلاحاً)به اشتراک بگذارم.

روشی جدید در سخت کردن رزین های اپوکسی

تصویر

دریک سیستم اپوکسی(خاص)می توان بااشعه یووی  واکنشی (زنجیره ای)را استارت کرد که به سرعت گسترش یافته‌ورزین (اپوکسی)موجود (درعمق)را نیز درزمانی نسبتاً کوتاه بطورکامل سخت کند.
این روش که (Radical induced cationic frontal polymerization)نام‌گرفته، دردانشگاه صنعتی وین(اتریش)توسط‌یک‌تیم تحقیقاتی به سرپرستی  پروفسور روبرت لیسکا Robert Liska ابداع گردیده است.
 رزین اپوکسی استفاده شده دراین فرمولاسیون، مایعی است شفاف ونسبتاً ویسکوز که به مجرد قرارگرفتن (هر نقطه ازآن)تحت تأثیراشعه یووی، بلافاصله دچارتغییرات اساسی می گردد.این مکانیزم (سخت شدن)بسرعت گسترش یافته وکل رزین موجود فقط درچنددقیقه کاملاً سخت می گردد. این رزین ونحوه سخت شدن آن کاربردهای متنوعی خواهدداشت، ازبتونه هاوپرکننده های تعمیراتی درصنایع مختلف گرفته  تا ساخت قطعات موردنیاز درصنایع هوافضا، درتوربین های بادی و همچنین در "های تک" الکترونیک و.
رزین های اپوکسی، محصولاتی باکاربردهای متنوع
برخلاف تصوررایج،عمده ترین کاربردرزین های اپوکسی، ساخت لاک ها وپوشش های صنعتی وحفاظتی نمی باشد.
اطلاعات وارقام موجود حاکی ازآن است که حوزه الکترونیک والکتروتکنیک بیشترین مصرف این رزین هارابه خود اختصاص‌می‌دهد.پس‌ازآن، می توان(شاید)به ترتیب به صنایع ساختمان، رنگ های پودری، صنایع هوافضا،اتومبیل،کن کوتینگ، شناورها وسایر، به عنوان حوزه های مصرف رزین های اپوکسی (درکل)،اشاره کرد.
روش های سخت‌کردن ونقاط‌ضعف(وقوت)آن ها
براساس نوع رزین و نوع کاربرد،روش ها وشرایط سخت شدن متنوعی برای رزین های اپوکسی وجوددارد. مهم ترین این روش ها سخت شدن درشرایط متعارف، سخت شدن دردماهای نسبتاًبالا ویا ازطریق اشعه یووی است.
یکی ازمتداول ترین روش ها،استفاده ازسیستم های دوجزئی است که رزین وسخت کننده کوتاه زمانی قبل ازمصرف با یکدیگر مخلوط می شود.درسیستم های سخت شونده دردمای بالا (درفازمایع)-رنگ های پودری راشامل نمی شود- اجزاء (معمولاًدوجزء)دریک بسته بندی بوده ودردمای بالا فعال می شود، مانند اپوکسی – فنولیک، اپوکسی- ملامین  و. نقطه ضعف اساسی این‌سیستم‌های سخت شونده درحرارت به گفته پروفسور روبرت لیسکا از انستیتو ی شیمی (کاربردی)سنتزازدانشگاه صنعتی وین،"اولاً غیرحساس بودن(الزامی)سوژه نسبت به دما ی بالا ودوماً نداشتن ابعاد (هندسی)بزرگ است مانند پره های توربین های بادی که دراین صورت، وجود کوره های بسیاربزرگ ومصارف بسیاربالای انرژی، ازالزامات آن خواهدبود"
سخت کردن بااشعه یووی (UV)
برخی ازانواع رزین های اپوکسی رامی توان بااشعه یووی سخت کرد. روبرت لیسکا وتیم همکاران او بطورمتمرکزروی این گونه رزین ها وروش سخت کردن کارمی کنند. نامبرده دراین خصوص معتقداست که "این گونه رزین ها واین روش سخت کردن درحال حاضر نیزرایج است بااین تفاوت که کاربردآن فقط در لایه های نازک ودارای اهداف عمدتاً دکوراتیوی بوده ودرصورت وجود محصولات دارای عمق (بیشتر)مانند قطعات ریخته گری ومشابه فاقدکارائی است".
درحاشیه:
دراینجا شایداین یادآوری مفید واقع گردد که درکل لاکهای سخت شونده بااشعه (یووی)اعم ازاپوکسی یاغیر،عموماً ازنوع آکریلاتی هستند،یعنی این بخش(آکریلاتی)رزین است که بااستفاده ازاشعه،یک پلیمریزاسیون (زنجیره ای)رادرپی دارد.جزئیات بیشتر این مواردرا می توان دراینجا دروبلاک،مطالعه نمود.
روش جدید روبرت لیسکا (Robert Liska)
توانائی منحصربه فرداین روش به گفته نامبرده دراین است که " مکانیزم سخت شدن دریک نقطه ازیک لایه شروع شده‌وبه سرعت به لایه های دیگردر(عمق)محصول سرایت می کند وبه این ترتیب کل رزین موجود سخت می گردد"
ویژگی این روش به گفته وی دراین است که " اشعه یووی دریک نقطه (دلخواه)واکنشی را راه اندازی می کند که همزمان با ایجاد دمائی تا 200درجه سلسیوس است. این گرمای ایجادشده که به سرعت به سایر لایه ها منتقل می شود،عامل ایجاد زنجیره ای از واکنش های شیمیائی است که به محصولی سخت، منتهی می گردد".
توضیح نگارنده:
اگردرست فهمیده شده باشد می توان گفت که راه اندازی واکنش ها (دریک نقطه)به وسیله نورپرانرژی یووی بوده وادامه واکنش ها ازطریق گرمای ایجادشده می باشد!؟

تصویر

ویژگی های محصول
این محصول به گفته پاتریک کناک (Patrick Knaack)یکی ازهمکاران پروژه "دارای ویژگی های منحصربه فردبوده وبخصوص به لحاظ مقاومت های مکانیکی وحرارتی وسهولت دراستفاده،یک سروگردن بالاترازکلیه محصولات مشابه موجوددربازاراست" کاربردهای احتمالی این محصول شامل "انواع بتونه های تعمیراتی، پوشش های مخصوص  قطعات درمحصولات الکترونیکی بااشکال هندسی پیچیده و. می باشد. به گفته نامبرده (البته)هنوز مشکلاتی وجوددارد که قراراست باهمفکری وهمکاری بادانشگاه صنعتی فرایبوگ (آلمان)حل گردد"
منبع بخش خبری:
Chemie.de  28.09.2016

کوه هائی‌به‌رنگ‌آبی‌درچین

دراین تصویر ماهواره ای کوه های Blue Mountains ، کوهستانی در ایالت  New South Wales استرالیا،نشان داده نمی شود.کوهستان آبی رنگی که درتصویر است (Tian Shan)در کشورچین است.
این کوهستان درآسیای مرکزی قراردارد و تصویرماهواره ای مربوط به بخش شمالی کشور  چین، نزدیک به مرز قرقیرستان وقزاقستان است. این رشته کوه ها با 2800کیلومتر وسعت تابخش هائی از تاجیکستان وازبکستان نیزادامه دارد.بلندترین قله این سلسله کوه ها به ارتفاع 7439متر Dschengisch Tschokusu نام دارد. یخچال های طبیعی درارتفاعات این سلسله کوه ها (سلسله جبال !؟)نیزازگزند "گرمایش هوا" مصون نمانده وبه مروردرحال ذوب شدن است. کوه های یخی که ازدهه شصت به این طرف حداقل یک چهارم ازیخشان آب شده‌وبرآوردها ی سازمان هوافضای اروپا (Esa)حاکی ازآن است که تاسال 2050 سه چهارم دیگر نیز ذوب وناپدید خواهد شد.
European Space Agency (ESA),  Agence spatiale européenne (ASE)،
واما رنگ
 آیا این کوه ها آبی رنگ است ویااینکه  واقعیت چیزدیگری است؟
مسلماً خیر، کوه ها آبی رنگ نیستند و تصویر (درواقع)واقعی نیست و تصویری است مانیپوله یا دستکاری شده توسط  ماهواره اروپائی نظارت کننده کره زمین " Sentinel-2A ". سازمان هوافضای (Esa)تصاویر دریافتی از "نگهبان فضائی خود"، سنتینل 2 آ را به نوعی "داده پردازی"کرده است، که قادربه دستیابی به اطلاعات موردنیاز درخصوص میزان برف موجوددرارتفاعات کوهستان های مذکورباشد - وشایدهم اطلاعات دیگر، کسی چه می داند-!
مشکل چیست وچرا "دستکاری" تصاویر؟
درتصاویر ارسال شده توسط ماهواره، تفکیک برف (سفید)از ابر(سفید)ناممکن است وبه همین دلیل است که برف (برخلاف ابر)نه سفید بلکه آبی نشان داده می شود.
سنتیال 2 آ (Sentinel-2A)ازسال 2015 به این طرف درحال "گشت زنی" است،درارتفاع 786 کیلومتری اززمین. این ماهواره بطورمستمر تصاویر"یافته های خودرا" به مرکز سازمان اروپائی هوا فضا درپاریس ارسال می کند. البته تصاویرتهیه شده توسط Sentinel-2A  ابتدا به ماهواره های دیگری ارسال،درآنجا مقداری "دستکاری "وسپس  برای مرکز ESA  درپاریس  فرستاده می شود.

توضیح: نام کوهستان tin shan به معنی "کوه های آسمانی " است.
منبع بخش خبری: بخش دانش مجله (آنلاین)اشپیگل , 01.07.2016 

میکروبی‌که پیش غذایش زنگ آهن وغذایش گاز متان است

تصویر: رِاکتوری که کارتال (Kartal)وهمکاران او میکروب زنگ آهن خوار را پیداکردند
مدت های (مدیدی)بود که بیولوژیست ها مشکوک به وجود این میکروب بودند، ولی آنرا پیدا نمی کردند تااینکه بالاخره سروکله آن (میکروب)پیداشد، میکروبی که آهن وگاز متان می خورد، بسیاربیشتر،این میکروب (مفید)یک نیمچه شیمی دان است وقادراست اکسیداسیون متان و رِدوکسیون آهن را تواماً (وهمزمان)انجام دهد.
این میکروب ونوع خوراکش احتمالاً قادرخواهدبود درجذب انبوهی ازگاز گلخانه ای متان بسیارموثر واقع گردد.
دربرخی از پروسه ها متان تولید می شود ودربرخی دیگر متان مصرف می شود. بین این دوپروسه یک "تعادل" برقراراست،تعادلی‌که‌تعیین‌کننده‌مقداررهاسازی گاز متان درآتمسفراست.
 یک تیم تحقیقاتی از انستیتو میکروبیولوژی‌دریائی‌موسسه ‌ماکس پلانک  (MPI f-r Marine Mikrobiologie)
ودانشگاه هلندی رادبود (Radboud)این میکروب را کشف کرد، میکروبی که قادراست  به کمک آهن (اکسید)گازمتان را به کربن دی اکسید تبدیل کند.آهن احیاءشده دراین پروسه می تواند مورداستفاده میکرواورگانیسم های دیگری وباعملکِرددیگری  قراربگیرد. میکروب جدیداً کشف شده‌ با نام علمی" Archaee Methanosarcinales "  قادراست به نوعی زنجیره ای ازواکنش های شیمیائی را راه اندازی کند که همزمان سیکل متان وآهن راتحت تأثیرقراردهد.
یک توانائی دیگر:
کاندیدائی برای تصفیه خانه های فاضلاب
این میکروارگانیسم (مفید)نه فقط زنگ خواراست، بلکه قادراست نیترات را به آمونیاک تبدیل کند(احیاء)،یک پروسه شیمیائی که برعکس آن یعنی تبدیل آمونیاک به نیترات(اکسیداسیون)آسان ترقابل انجام است. میکروب دیگری قادراست درادامه این پروسه (مجدداً)خوراک "محبوب" خود یعنی آمونیاک ایجادشده را - بدون نیاز به اکسیژن-به نیتروژن تبدیل نماید. به گفته "کارتل" رئیس تیم تحقیقاتی که اخیراً ازدانشگاه هلندی رادبود به موسسه ماکس پلانگ دربرمن (آلمان)منتقل شده است، این امکان وجوددارد که " بیورِاکتوری طراحی وساخته شود که حاوی دوونوع میکروارگانیسم باشدکه(همزمان)وبدون نیازبه اکسیژن آمونیاک (یا املاح آمونیم)ومتان را درفاضلاب ها تجزیه کرده به نیتروژن و دی اکسیدکربن تبدیل نماید"
 وی همچنین معتقداست که "این پروسه می تواند در مزارع برنج نیزمورداستفاده قرارگیرد که مسئول یک پنجم از کل متان رهاشده به آتمسفراست"
میلیاردهاسال پیش
کشف میکروب آهن خوار واکسیدکننده متان ممکن است رازهائی ازتاریخ اولیه کره زمین رانیز رمزگشائی کند.
میکروب Methanosarcinales احتمالاً دوران شکوفائی خود را درآتمسفر مملوازگازمتان کره زمین بین 2.5تا4 میلیاردسال پیش داشته است.حال ودرصورتیکه ما ازمتابولیسم این میکروب اطلاعات بیشتری بدست آوریم،شایدقادرگردیم بحث نسبتاً بغرنج ومهم سیکل آهن درکره خاکی (درآن سال ها)رانیز به سرانجام رسانیم!
منبع: Chemie.de 26.10.2016

**************************************

کتاب های نگارنده وبلاگ

علوم وتکنولوژی رنگ، رزین ها

حلال ها وصنعت رنگ

پلی اورتان درصنعت رنگ

رنگ ها وپوشش های  اپوکسی

برای مشاهده جزئیات روی عنوان کتاب ها کلیک کنید

رنگ اتومبیل خودترمیم شونده ازنشاسته ذرت

سیکلودکسترین‌تهیه شده ازنشاسته ذرت پایه واساس رنگی راتشکیل می دهد که قادراست خراش ها ودیگر صدمات جزئی واردشده راخود به خودترمیم کند.
محققانی ازدانشگاه سارلند (آلمان)درساربروکن(Universität des Saarlandes /Saarbr-cken)موفق شدند یک نوع رنگ اتومبیل طراحی کنند که به دلیل ساختار ویژه ای که دارد،خراش های جزئی ایجادشده درسطح رنگ راخود به خودترمیم می کند. پروژه مرتبط بااین رنگ که باهمکاری گروهی ازمحققان از دانشگاه ساربروکن و"موسسه (علمی کاربردی)لایبنیس برای موادجدید" (INM – Leibniz-Institut f-r Neue Materialien)درحال ساخت است، ازطرف وزارت آموزش وتحقیقات آلمان برای سه سال آینده با 1.1 میلیون یورو حمایت مالی می شود.
ساختار شبکه ای این لاک که ازمشتقاتی ازترکیبات حلقوی  سیکلودکسترین حاصل ازنشاسته ذرت به نام "پلی روتاکسان" (Polyrotaxan)تشکیل می شود، ازنوعی ویژگی اِلاستیکی خاص برخورداراست که  به اعتقاد گرهاردونس (Gerhard Wenz)پروفسور شیمی آلی ماکروملکولار ازدانشگاه سارلند" قادرخواهدبود خراش های جزئی ایجادشده درسطح لاک را، پوشانده و(عملاً)طی چندروز ترمیم ومحو کند".
پروفسوروِنس‌تأکیدداردکه" مهم‌دراین پروژه، ویژگی سازگاری آن با محیط زیست وتجدیدپذیربودن موادمورداستفاده درآن است.سیکلودکسترین ها مواد طبیعی هستند که درحال حاضرنیز به صورت صنعتی از نشاسته ذرت تولید می شود.ازاین گذشته تلاش می شودکه حلال های مصرفی دراین پروژه ازنوع بی خطربرای انسان ومحیط زیست باشد " وی همچنین بیان داشت که "البته اصول اولیه  ساخت این نوع لاک را ماازکارهای انجام شده درژاپن  مطلغ هستیم، بااین تفاوت که درآنجا اولاً از مواداولیه گران قیمت وعملاً غیرقابل استفاده دراشل صنعتی بهره گیری شده است ودوماً اینکه درتهیه آن از حلال های بسیار سمی وخطرناک استفاده شده است ". وی همچنین اضافه می کند که " روش برنامه ریزی شده ما برای تولیداین محصول بربی خطربودن آن برای محیط زیست و بدون خروج هرگونه موادزیانبار برای انسان ومحیط است و البته که اقتصادی وقابل استفاده بودن درابعادصنعتی  نیزیکی ازویژگی آن خواهدبود."
وی همچنین اضافه می کند،" مادرحال حاضر مشغول تکمیل تکنولوژی هائی هستیم که  تولید این محصول دراشل پایلوت ودرابعاد کیلوگرم رافراهم می آورد"
همچنین به گفته کارستن بکر ولینگر (Carsten Becker-Willinger)سرپرست "گروه نانومرها در انستیتو لایبنیس برای مواد جدید" درساربروکن (Leibniz-Institut f-r Neue Materialien in Saarbr-cken)که دراین پروژه مشترک همکاری دارد، قراراست "درآینده این لاک خواسته های صنعت اتومبیل سازی ازجمله اقتصادی بودن، عملی بودن روش های اِعمال وشستشوی روباتیک و.را برآورده کرده وتست های موردنظرازجمله مقاومت به خراش،مقاومت های جوی ونوری و.را بانمره قبولی پشت سرگذارد "
منبع:
chemie.de/news/01.06.2016
(Universität des Saarlandes)

گرمای هوا عامل روشن ترشدن رنگ پروانه ها وسنجاقک ها

محققان رابطه بین دما ورنگ حشرات راکشف کردند.
رنگ روشن درزیستگاه هائی درمناطق جنوبی برای پروانه ها وسنجاقک ها  از"گرمازدگی" آن ها جلوگیری می نماید. برعکس درمناطق خنک ترشمالی رنگ های تیره تر برای این موجودات مزایائی دارد،بخصوص اینکه عاملی است برای  رسیدن سریع تر به "دمای تحرک".
محققانی ازدانشگاه ماربورگ  باهمکارانی ازلندن وگپنهاگ متفقاً به این نتیجه رسیدند که گرمای هوا عامل روشن تر شدن رنگ حشرات است.
این پدیده برای انسان ها - درطول تکامل- دقیقاً برعکس بوده است، هرچه شمالی تر (آفتاب کمتر وخنک تر)به همان نسبت روشن تر! علت این امر درنیاز انسان به ویتامین د (D)است، که نورخورشید منبعی برای (تولید)آن بوده  ورنگ روشن پوست  قابلیت بیشتری ازرنگ تیره برای تولید این ویتامین دارد.
جزئیاتی ازعلت  رنگ روش پوست وموی انسان درمناطق شمالی را می توانید دروبلا گ ودراینجا مطالعه کنید.
حشرات ولی چون برای تنظیم دمای موردنیاز خود عمدتاً از محیط  کمک می گیرند، رنگ سطوح خارجی آن ها،نقش حیاتی دراین مهم دارد. سطوح تیره تر گرمارا بهتر ازسطوح روشن جذب می کند ولذا حشرات ساکن درمناطق شمالی تر(وخنک تر)رنگ های تیره تری دارند، به همین دلیل نیز حشرات درمناطق گرم تر، رنگ روشن تری دارند.   
محققان فعال روی این پروژه،تصاویر(دیجیتالی)آماده شده 473 گونه ازحشرات (پروانه وسنجاقک)ازمناطق مختلف را موردبررسی قراردادند،به این ترتیب که به  تصویر  هر یک ازحشرات  مورد آزمون  یک" ایندکس رنگ" اختصاص دادند وسپس با تجزیه وتحلیل ارقام به این نتیجه رسیدند که حشرات ازمناطق گرم تر (عموماً)رنگ های روشن تری ازحشرات مناطق سردتردارند.
آقای دیرک زویس  ازدانشگاه ماربورگ (Dirk Zeuss von der Philipps-Universität in Marburg)معتقداست که پروانه ها وسنجاقک ها دراروپا متناسب با نیازشان به گرما  زیست گاه خودرا انتخاب می کنند. گروه محققان برای پی بردن به این امرکه پروسه گرمایش زمین  دراین انتخاب زیستگاه چه نقشی داشته ودارد، موضوع را با ارقام وداده های موجود ازسال 1988 مقایسه نمودند.به گفته Stefan Brunzel یکی ازمحققان گروه،حاصل این بررسی ها نشان می دهد که "دراروپا دراین دوره زمانی  یک روشن تر شدن رنگ حشرات قابل ردیابی است" وی همچنین معتقد است که "ما درآینده شاهدخواهیم بود که حشرات دارای رنگ های تیره تر بیشتر گرایش به زیست در مناطق خنک تر داشته باشند".
منبع: بخش دانش مجله اشپیگل

******************************************

کتاب جدید

"علوم وتکنولوژی رنگ، رزین ها"

برای دیدن جزئیات روی عنوان کتاب کلیک کنید

فتالات ها ویک زنگ خطر دیگر!
"فست فود خورها" بیشتراحتیاط کنند!

هرکس زیاد فست فود می خورد، نرم کننده های بیشتری نیز واردبدن می کند!
 محققان آمریکائی در(ادرار)فست فودخورها 40% بیشتر بقایای فتالات ازافرادی پیداکردند که در24 ساعت قبل ازآزمایش  ازخوردن همبرگر، پیتزا وشرکاء صرفنظرکرده بودند.ازاینرو می توان وبایدگفت که طی فراوری وآماده سازی اینگونه خوراکی ها،مقادیرقابل توجه ای از این موادشیمیائی – نرکننده ها- داخل موادغذائی می شود.
نرم کننده ها همانگونه که ازنام آن پیدا است، برای نرم کردن پلاستیک هابه آنها اضافه می شود ولذا بسیاری ازوسایل مصرفی روزمره انواعی ازآن هارادرخوددارند.
درگذشته ودراینجا درخصوص نرم کننده ها وبرخی ازخطرات استفاده ازآن ها بطورنسبتاً مفصل نوشتم،ازجمله اینکه این موادشیمیائی ابتلابه بیماری هائی مانند نویرودرمیتیس (اگزما)وآسم درکودکان را بعضاً باعث گردیده وتشدیدمی‌کند. درحال حاضر نیز پذیرفته شده است که باویژگی های شبه هورمونی که نرم کننده هادارد، تولیدمثل را نیزکم وبیش دچاراختلال می کند، چیزی شبیه اثرات سوء بیس فنل آ که به دفعات دروبلاگ گزارش کردم ودرفهرست مطالب وبلاگ قابل جستجو ومطالعه است.قابل اشاره اینکه  درآلمان ازسال 2005 به این طرف استفاده از نرم کنندهادراسباب بازی وهمچنین وسایل نوزاد ممنوع است.

بزرگترین وبیشترین کار تحقیقاتی انجام شده  تابه امروز  
آموزوتا (Amo Zota)وهمکاران اوازدانشگاه جرج واشینگتون(George Washington University)دربررسی های همه جانبه ای که انجام دادند دریافتند که افراد-ناخودآگاه وناخواسته-چه میزان فتالات  ازطریق موادغذائی -بخصوص ازطریق فست فودهای بسته بندی شده درفویل های پلاستیکی- جذب می کنند،این مواد یعنی نرم کننده ها ا ازطریق تماس موادغذائی با مواد ووسایل بسته بندی وهمچنین فراوری وآماده سازی  آن درظروف ساخته شده ازموادمصنوعی  به داخل موادغذائی نفوذ می کند.
دربررسی های انحام شده، 8877 نفر درباره موادغذائی مصرف شده توسط آنها در24 ساعت گذشته موردپرسش قرارگرفته ودرادرار آن ها میزان موادحاصل ازتجزیه دی اتیل هگزیل فتالات (DEHP)یاهمان دی او پی  ودی ایزونونیل فتالات (DINP)،اندازه گیری گردید.
نتیجه این بررسی ها این بود که "هرچه افراد موردآزمون در24ساعت گذشته فست فود بیشری تناول کرده بودند،مقداربیشتری نرم کننده نیز در بدنشان وجودداشت "."افراد (کم)فست فودخورده درمقایسه با فست فود نخورده ها 15.5 % بیشتر وافراد (زیاد)فست فودخورده 28.8% بیشتر،موادحاصل ازتجزیه دی اتیل هگزیل فتالات درادرارشان داشتند " درمورد  نرم کننده دی ایزونونیل فتالات نتایج به دست آمده حاکی از تفاوت 40% ی این نرم کننده درادرار فست فود خورده ونخورده ها بود.این بررسی ها همچنین نشان دادکه باافزایش میزان گوشت وغلات درفست فود،میزان بیشتری ازدونوع فتالات ذکرشده نیز جذب گردیده است.
ارقام ذکرشده اگرچه حاصل بررسی های انجام شده درآمریکا می باشد،ولی درآلمان نیز یک بررسی آماری درسال 2013 نیز حاکی ازآن بود غذاهای آماده به مصرف و سس های  چرب میزان بیشتری از دونوع فتالات ذکرشده درخودداشتند.
درخاتمه بایدمتذکرشد که پیتزا،همبرگروشرکاء به دلایل متعدی ناسالم ارزیابی می شود، این غذاهای "خوشمزه واشتها آور" نه تنها حاوی مقدارزیادی چربی، نمک وشکر است، بلکه حاوی مقادیر قابل توجه ای مواد نرم کننده می باشد که ازمدت هاپیش مهر "موادشیمیائی زیانبار " روی آن خورده است!
منبع:   Das Wissensmagazin , Scinexx.de  13.04.2016  ،

===========================

دوست عزیزی درکامنت خصوصی نوشتند:

 "با سلام و عرض ادب خدمت مهندس عزیز
با این اوضاع باید بریم دیزی بخوریم از این پس
سپاسگزارم که بخاطر دوستتون گاهی نرم کننده میل می کنید بهرحال میگن رفاقت تاوان داره.
تندرست و دلشاد باشید"

با سپاس از ایشان

رنگ کردن آلوچه ولواشک باموادرنگرزی فرش!

سال ها پیش دراینجا  ازاستفاده ازرنگ های صنعتی وبه احتمال زیادسرطان زا درسوهان قم نوشتم،البته ازاینکه آیا ازآن روز به بعدازاین کار جلوگیری شد(یانشد)،اطلاعی ندارم!
دیروز،یعنی درتاریخ نهم اردیبهشت ماه 95 خبرجدیدی ازاین دست جلب توجه کرد که عینآ دراینجا نقل می شود.
سایت  تحلیلی خبری عصرایران
کد خبر: 464907
تاریخ: 09 اردیبهشت 1395 - 13:47
 " گشت های تعزیرات از رستوران های منطقه فرحزاد در شمال غربی تهران بازرسی کردند."
"به گزارش خبرنگار عصرایران، این گشت های مشترک با حضور نمایندگانی از سازمان تعزیرات حکومتی، بازرسان بهداشت، دامپزشکی و اتاق اصناف بودند. بازرسان در بدو ورود با فروش لواشک و آلوچه های غیر بهداشتی از سوی برخی از اصناف منطقه مواجه شدند.کارشناس بهداشت درباره لواشک هایی که در این منطقه به فروش می رسد گفت: تمامی مواد خوراکی عرضه شده در این منطقه غیرقابل مصرف بوده و به دلیل آلودگی بالا باید معدوم شود.
به گفته وی رنگ هایی که در این لواشک ها به کار رفته، رنگ های کاملا صنعتی بوده و در کارخانه های تولید فرش به کار می رود."