پیگمنت های ارتش تراکوتا

رنگ های فیگورهای ارتش تراکوتا(چین)وپیگمنت های‌آن
   (Daniela Bathelt , M-nchen, den 21.04.2005)

آنچه‌که‌هم‌اکنون‌مطالعه‌می‌کنید، چکیده ای است ازیک پایان نامه 194 صفحه ای (دکتری)دررشته شیمی وداروسازی ازدانشگاه مونیخ (آلمان)باعنوان " رنگ دردوران باستان، تهیه وتکمیل روش های شیمیائی برای شناسائی رنگ ها ی (فیگورهای)ارتش تراکوتا متعلق به اولین پادشاه چینی Qin Shihuangdi "

تصویر

زیبائی های خیره کننده درتنوغ رنگ ها دردوران باستان رامی توان درفیگورهای  ارتش تراکوتا مشاهده کرد، ارتشی متعلق به اولین  پادشاه چین Qin Shihuangdi .تعدادی از این فیگورهاکه دراندازه "واقعی" از جنگجویان  ارتش مذکور بوده است، برای اولین باردرسال 1974  درحفاری هائی درمنطقه ای نزدیک به شهر  Lintong دراستان Shaanxi کشف شد. از فیگورها ی این جنگجویان  برخی فراگمنت های رنگی استخراج گردید که دربدوامرشناسائی دقیق ساختاررنگ ها درآن عملاً غیرممکن می نمود. بایندر(آستری)این رنگ آمیزی ها " Qi-Lack " است،  یک نوع لاک یابایندر متداول درآنروزها در شرق آسیا. این بایندردرژاپن‌به"اوروشی"(Urushi)معروف است. روی این آستری یک رنگ آمیزی بسیار دقیق، هنری،کاربروزمان برانجام گرفته است. ساختار ومحتوای محصولی که رنگ آمیزی ها باآن صورت گرفته، مخلوطی از بایندرهای آلی است که درآن پیگمنت های غیرآلی "دیسپرس" شده است.
بابررسی‌‌های ‌دقیق‌تررنگ‌های‌فیگورهاونگاتیوهای‌آن‌ها‌درخاک،اطلاعات‌جالبی‌ازنحوه‌زندگی"سربازی"درآن‌دوران بدست‌آمده‌است،همچنین‌می توان ازچگونگی وتنوع رنگ ها درارتش تراکوتارا به روحیه "زنده" درسربازان ودرجنگجویان‌(واقعی)ارتش پادشاه نامبرده پی برد. شواهد بدست آمده حاکی ازآن است که آستری ساخته شده از Qi-Lack یکی از معضلات اصلی درماندگاری رنگ ها ی فیگورها بوده است، اگرچه که این بایندر درصورت نگهداری یا"انبارداری "مناسب، از مقاومت ها وثبات بسیارخوبی برخورداراست، بطوریکه امروزه نیزبرای ماندگارسازی اشیاء ودست ساخته های ارزشمند، ازآن استفاده می شود. بااین حال ولی(بیشتر)به دلیل وجود فیگورهای ساخته شده از گل(پخته)و نگهداری‌آن‌ها درزمین های مرطوب، آسیب های جدی به آن ها واردشده است.
درحال‌حاضرنیزوضعیت بگونه ای است که با کاهش رطوبت ‌هوا، آستری به نوعی خشک و"جمع"شده و ازسطح جدامی شود. بااین دگرگونی، رنگ ها- یا بهتراست بگوئیم -پیگمنت های موجوددربایندر نیز " ازدست رفته " ویا حداقل (عملاً)غیرقابل شناسائی شده ومی شوند.
مکان آثاربجا مانده ازارتش تراکوتا بخشی از " آرامگاه " عظیم پادشاه Qin Shihuangdi. است که گویا درسیزده سالگی تاجگذاری کرده ودر 15سال جنگ های پیاپی، ابعاد جغرافیائی چین آنروز(وامروزرانیز)  مشخص کرده است. به اوهمچنین طراحی خط چینی، عملی ساختن واحدهای اندازه گیری یکسان درتمام سرزمین چین  وبالاخره ساخت دیوارعظیم چین نیز، نسبت داده می شود. اوهمچنین ساخت آرامگاهی عظیم برای خودرا برنامه ریزی واجرا نموده است. این آرامگاه درحوالی پایتخت آنروز چین Xianyang درحومه Chang ومنطقه (امروز)Xi´an قراردارد وساخت آن‌به ‌سال های  210تا270 قبل ‌از میلاد برمی گردد.درساخت این آرامگاه که در مساحتی ‌به بزرگی 56کیلومترمربع بناگردیده است، - بنابرروایات‌موجود- 700000(هفتصدهزار)کارگر"کاراجباری" شرکت داشته اند.
حفاری های انجام شده درزمینی به وسعت 20کیلومترمربع حاکی ازوجود نزدیک به یکصد انبار بامتعلقات است  که  به عنوان بزرگترین کشفیات باستان شناسی تاکنون، ازمعروفیت برخوردارگردیده است. زیرکنبد اصلی آرامگاه ودرحفره های اطراف آن اشیائی ازجمله پرنده هائی درابعاد واقعی، ارابه ها، سپرها و.کشف شده اند که همه ازجنس برُنز بوده وباسیم های ازهمین جنس به یکدیگرمتصل شده‌اند. ارتش تراکوتاباهزاران‌جنگجو، (به احتمال قوی)ازنوعی مواداولیه یکسان وپخته شده‌درکوره هائی باحرارت بالا، ازنوع  اصطلاحاً "حرارت احیاء"ساخته شده است.بررسی های دقیق تر نشان می دهد که هم مواداولیه وهم پروسه ساخت،کاملاً برنامه ریزی شده ویکنواخت بوده است  
توضیح الزامی:
ادامه این مطلب اگرچه- حداقل برای نگارنده - بسیارجذاب وخواندنی است، ولی یقیناً درچارچوب اصلی این مبحث، یعنی رنگ ها وپیگمنت های ارتش تراکوتا نمی گنجد ولذا اجباراً ازذکرجزئیات بیشترآن (دراینجا)صرفنظر می گردد،
شایدروزی وبه مناسبتی دیگر!
پیگمنت های ارتش تراکوتا
فیگورهای جنگحویان،اکثراً دررنگ های درخشان ازجمله قرمز، آبی، سبز، سفیدومشکی وبرخی هم به رنگ های زرد وبنفش ومخلوط رنگ های ذکرشده می باشد. انواع پیگمنت وموادپرکننده  درون رنگ ها که با  روش های گوناگون تجزیه (آنالیز)و بطورنسبتاً دقیق مشخص شده است را می توان درجدول زیر مشاهده کرد.

 جدول

پیگمنت ها(وموادپرکننده)مصرف‌شده‌دررنگ آمیزی‌ها،عمدتاً پیگمنت های غیرآلی بامنشأطبیعی و مهم ترین‌ آن ها آزوریت، مالاشیت وسینوبریت است. هم چنین ازپیگمنت ها وموادرنگ دهنده  سنتزی نیز دراین رنگ آمیزی ها استفاده شده است. ازجمله این سنتزی ها آبی چینی وبنفش چینی است که با مخلوط کردن آن هاباسایررنگ ها  برگستردگی طیف رنگ های فیگور ها افزوده شده است. قابل اشاره اینکه سنتزی های ذکرشده برای اولین بار باکشف ساختارهای رنگ های استفاده شده درارتش تراکوتا مستند گردیده است. دوپیگمنت مذکور که هردوساختاری سیلیکاتی دارد، شباهتهای زیادی به پیگمنت های مصرف شده درمصرباستان دارد، بااین تفاوت که درانواع مصری آن کاتیون اصلی کلسیم ودرانواع چینی باریم است. این تفاوت به احتمال زیاد ناشی از وجودباریم به عنوان کاتیون در سنگ های (معدنی)در چین وکلسیم درمعدنی های مشابه درمصر است. بااین حال ولی لازم به اشاره است که (تاکنون)مدرکی‌دال بر انتقال "فرمولاسیون وتکنولوژی" ساخت پیگمنت های مذکور ازمصر به چین (درادوار گذشته)یافت نشده است.
منبع اصلی:

Farbigkeit in der Antike – Entwicklung chemischer Methoden zur Erhaltung der Farbfassung der Terrakottaarmee des ersten chinesischen Kaisers Qin Shihuangdi.
(Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Fakultät f-r Chemie und Pharmazie der Ludwig – Maximilians – Universität M-nchen)