پیگمنت سفیدصدف

گوفون (Gofun Shirayuki)، پیگمنت سفیدی ازپوسته صدف

تصویر

ابتدا یک توضیح:
ماده یا "پیگمنت" گوفون دربرخی ازمنابع با عنوان Shell White یا Eierschalenweiß (سفیدپوست تخم مرغ)معرفی شده است.فرمول ساخت این پیگمنت- ازپوست تخم مرغ-،به گفته یکی ازآن منابع، در یک متن ایتالیائی از سال 1584 وجوددارد.آنچه که ولی دراینجا مطالعه خواهیدکرد،درخصوص یک پیگمنت سفید ساخته شده درژاپن است بنام Gofun Shirayuki.که ماده اولیه آن پوسته صدف است.
گوفون باساختارکلسیم کربنات(CaCO3)، درژاپن با نام  Gofun Shirayuki (حدودآً به معنی سفیدسرب از پوسته صدف)مشهوراست.تاسال 1600میلادی درژاپن نیزمانند سایرنقاط جهان پیگمنت سفیدسرب (کربنات بازیک سرب)تنها پیگمنت سفید کارا بود.این پیگمنت (سفید سرب)درسال های دور بیشترازاینکه مصارف آن در نقاشی یارنگ آمیز اشیاء باشد، مصارف آرایشی داشته است.درژاپن نیزوضعیت به همین منوال بود،تااینکه کمی بیش از400سال پیش پادشاه وقت ژاپن باآگاهی یافتن اززیانباربودن سرب به عنوان یک ماده سمی،مصرف سفیدسرب را ممنوع کرد و ژاپنی ها ازآن سال به بعد ازروی جبر پیگمنت سفید دیگری - ازبقایای پوسته صدف ها- تهیه واستفاده کردند،دررنگ های آرایشی،درتئاتر وبرای رنگ آمیزی عروسک های چوبی. سفیدصدف ظرفیت پوشش("قدرت پوشانندگی")کمی دارد،ازاین رو   رنگ آمیزی عروسک های چوبی بعضاً تایکصد لایه صورت می گرفت تا سفیدی و"جلای خاص" دلخواه، مشابه چینی (Porcelain)حاصل می گردید.
مراحل کاردرتولید این پیگمنت نیز به این ترتیب بود که انبوهی ازپوسته صدف جمع آوری شده درمکان های روباز بزرگی در درخلیج کیوتو انباشته می شد. موادآلی درون پوسته  صدف ها باگذشت 5تا 10سال ودرمواردی تا20سال درشرایط جوی ساحلی (بابوی نامطبوع)تحزیه شده والباقی – عمدتاً کلسیم کربنات – به صورت پولک های ریز مراحل بعدی ساخت پیگمنت راطی می کرد،ازجمله شستشوهای متعدد، آسیاب وسپس تفکیک براساس دانه بندی.
درآن سال ها تولید سفیدصدف ازاهمیت اقتصادی بالائی درژاپن برخورداربود.امروزه ولی فقط یک کارگاه به تولیداین پیگمنت اشتغال دارد، صاحب این کارگاه  Haruo Nakagawa درحومه کیوتو معتقداست که " درگذشته پوسته صدف های جمع آوری شده ازدریا با قطارهای باری به کارخانه حمل می شد ودرسال 1954 رکوردی نزدیک به 800تن داشت وصدهاکارگر صدف را درانواع سفید ورگه دارازیکدیگرجدامی کردند " وی همچنین عنوان کردکه "درسال 1910 پدربزرگش این کارخانه راکه درآنروز 300سال قدمت داشت خریده بود"اوامروزه بامدرنیزه کردن ماشین آلات کارخانه به ساخت انواع پیگمنت ها ازمواد معدنی اشتغال دارد ویکی ازاین پیگمنت ها سفیدصدف است که تولیدسالیانه آن حدود هشت تن است، عمدتاً برای استفاده درصنایع غذائی. Haruo Nakagawa ادامه می دهد که"برای تولید بیش ازاین مقدار،نه مشتری وجوددارد ونه ماده اولیه یعنی صدف،احتمالاً بخاطرآلوده شدن دریاها ودرکل محیط زیست"
منبع:
خلاصه ای ازگزارش هلگه بندل (Helge Bendl)، mare No. 91, April/Mai 2012
یک توضیح لازم:
درجستجو های اینترنتی برای پیگمنت سفید صدف  - Gofun Shirayuki- به مطالبی (نه چندان پرشمار)برخورد کردم.یکی ازاین مطالب گزارشی نسبتاً مفصلی بود ازیک ژورنالیست "علمی نویس"آلمانی بنام هلگه بندل (Helge Bendl)از انبار،کولکسیون،کارگاه (وفروشگاه)یک پیگمنت ساز (منحصربه فرد)آلمانی بنام گِورگ کرمر. (Kremer Pigmente GmbH & Co- KG).
گزارش فوق به قدری جامع وجذاب بود که برآن شدم بخش هائی ازآن را (اصطلاحاً)به اشتراک بگذارم.